Okulary z antyrefleksem

Antyrefleks - krótka historia

Jak to się często zdarzało przy powstawaniu innych wynalazków, również antyrefleks powstał przypadkowo.

1886 r – Lord Reyleig zaobserwował powstawanie na stażejących się szkłach „filmu”, który wyostrzał obraz i zmniejszał ilość odbić.
1904 r – pierwsze bezskuteczne próby napylania na soczewki „filmu”
1920-1930 – Katherine Blodgett opracowuje technikę zanurzania szkieł w roztworze, który powodował powstanie mydlanej warstwy na soczewkach.
1935 – Aleksander Smakula zatrudniony w firmie Zeiss patentuje próżniowe napylanie warstw odblaskowych na soczewkach, które nazywa szkłami T. Znajdują one szerokie zastosowanie w sprzęcie wojskowym, szczególne w czasie II Wojny Światowej. Od tego czasu techniki nanoszenia antyrefleksu wciąż są doskonalone.

Co to jest antyrefleks?

Termin antyrefleks jest powszechnie używany w salonach optycznych. Ze względu na swoje zalety klienci którzy korzystali z antyrefleksu, z chęcią decydują się na zakup soczewek z tą powłoką. Czym zatem jest antyrefleks i dlaczego budzi tak duże zainteresowanie? Otóż materiał z którego wykonana jest soczewka nie jest idealnie przezroczysta. Część światła, które pada na soczewkę okularową ulega odbiciu i załamaniu i w ogóle nie dociera do oka. Ma to związek z tym, że powierzchnia soczewki ma inny współczynnik załamania światła niż powietrze przez które przechodzi wiązka światła. Na powierzchni soczewki, powstają zatem odblaski i refleksy. Efektem tego jest pojawienie się zarówno na zewnętrznej jak i wewnętrznej powierzchni soczewki złudnych, odbitych obrazów, np własnego oka, ekranu komputera czy osoby z którą rozmawiamy. Podobny efekt uzyskiwany jest gdy w nocy chcemy spojrzeć przez okno w oświetlonym pokoju. Widzimy wtedy jak całe wnętrze pomieszczenia odbija się w szybie.

Osoby, które długo używają okularów w wyniku przyzwyczajenia przestają zwracać na to uwagę. Jednak nasz mózg odbiera te bodźce i stara się je wyeliminować, wysyłając obronne informacje do narządu wzroku. W efekcie odruchowo mrużymy oczy i wysilamy wzrok aby jak najlepiej poprawić kontrast widzenia. Jednak zabiegi te nie przynoszą pożądanych rezultatów, wręcz przeciwnie powodują zmęczenie i znużenie naszych oczu. Antyrefleks ma zatem poprawić kontrast widzenia i polepszyć jakość użytkowania okularów. Nie tylko wyostrza widzenia ale również polepsza wygląd okularów z zewnątrz, ponieważ eliminuje odbijanie się w okularach przedmiotów na które patrzy użytkownik okularów np. osoby z którą rozmawia, a co za tym idzie lepiej widoczne są oczy. Antyrefleks to same zalety: dzięki mniejszej ilości odbić do oczu wpada więcej światła co sprawia że lepiej widzimy a soczewki są bardziej przezroczyste.

Budowa i nanoszenie antyrefleksu

Jest to skomplikowany proces wykonywany w próżni, który składa się z kilku etapów:

Bardzo dokładne wyczyszczenie soczewki i sprawdzenie czy nie znajdują się na niej żadne rysy, drobinki kurzy czy inne zanieczyszczenia
II – Usunięcie wilgoci i gazów z powierzchni soczewki poprzez ogrzanie jej gorącym powietrzem
umieszczenie soczewki w specjalnym metalowym stojaku w komorze, w której panuje próżnia oraz znajduje się pojemnik z tlenkami metali
Soczewkę poddaje się w ruch obrotowy a źródło elektronów kieruje się na tlenki metali, które parując przylegają do soczewki. W ten sposób na soczewce powstaje jednolita i mikroskopijnie cienka warstwa antyodbiciowa.

Aby uzyskać jedną powłokę antyrefleksyjną należy nanieść kilka warstw tlenków metali, które mają różny indeks odbijania światła. Im tych warstw jest więcej tym likwiduje się większą ilość odblasków. Związane jest to z tym, że każda warstwa odbija inną długość fali światła. Dodatkowo każda kolejna warstwa czyni soczewkę łatwiejszą w utrzymaniu. atwo się czyści, jest odporna na wodę, kurz jak również na zarysowania, a jej odpowiednia pielęgnacja sprawi, że soczewka na długo pozostanie bez rys. Soczewki z antyrefleksem najlepiej czyści specjalnymi środkami przeznaczonymi do pielęgnacji szkieł okularowych. Mycie okularów silnymi detergentami może doprowadzić do zniszczenia warstwy antyrefleksyjnej, która jest niezwykle cienka, jej grubość wynosi od 0,2 do 0,3 mikrona czyli około 0,02% grubości standardowej soczewki okularowej.

Warto również wybierać soczewki przeciwsłoneczne z antyrefleksem, napylanym od wewnętrznej strony soczewki, co zapobiega wpadaniu promieni słonecznych do naszego oka. Poza tym zastosowanie antyrefleksu w okularach przeciwsłonecznych zapewnia takie korzyści jak doskonałą odporność na zarysowania, przejrzystość soczewki, podkreśla wspaniały wygląd użytkownika, a przede wszystkim daje dodatkową ochronę przed promieniowaniami UV.

Dodatkowe uszlachetnienia antyrefleksu

Oprócz standardowego antyrefleksu na soczewki mogą być nanoszone za dodatkową opłatą powłoki antyrefleksyjne uszlachetniające soczewki:

Lakier utwardzający – jest bazą dla antyrefleksu, jego zadaniem jest ochrona soczewki przed zarysowaniem
Powłoka hydrofobowa – jej obecność powoduje że np. krople deszczu nie rozmywają się po soczewce a spływają w postaci kulek oraz zmniejsza zaparowanie przy nagłych zmianach temperatury otoczenia,
Powłoka antystatyczna – powoduje odpychanie kurzu oraz np. włosków z etui,
Powłoka oleofobowa – właściwości oleofobowe czynią soczewkę gładką i łatwą w czyszczeniu. Zanim zastosowano ją w okularach, klienci narzekali na brudne szkła ponieważ na soczewkach z antyrefleksem widać lepiej każdą plamkę, a doczyścić było je trudno. Teraz nie jest to problemem.
Filtr światła UV – powłoka której zadaniem jest całkowicie odbić lub pochłonąć promieniowanie UV szkodliwe dla naszego wzroku
Filtr światła błękitnego – specjalna powłoka z funkcją zmniejszenia przepuszczalności światła błękitnego emitowanego przez urządzenia cyfrowe (komputer, smartfon, tablet, TV), które może powodować suchość oczu, bóle głowy, zmęczenie, trudności z zasypianiem i inne.
Filtr redukujący efekt oślepienia źródłami światła – powłoka ogranicza np. oślepienie przez światła samochodów jadących z naprzeciwka czy znaków drogowych. Poprawia kontrast widzenia w trudnych warunkach atmosferycznych.
Powłoka antymgłowa – specjalna powłoka zapobiegająca parowaniu soczewek. Wymagana jest co jakiś czas aktywacja powłoki, np. wycierając ją specjalną ściereczką.

Jak widać im więcej jest powłok na soczewce tym lepsze posiada właściwości. Dla użytkownika okularów daje to same korzyści. Nie marnuje on czasu na częste przecieranie soczewek, nie musi ich często wymieniać ze względu na mniejszą ilość rys, ma lepszą jakość widzenia a na koniec dnia nie odczuwa zmęczenia związanego z ciągłym mrużeniem oczu. Dodatkowo komfort pracy przy komputerze czy podczas prowadzenia auta jest nieporównywalnie większy. Zatem warto zainwestować w dobrej jakości soczewki okularowe, ponieważ oczy są tylko jedne i nie możemy ich niczym zastąpić.

Soczewki kontaktowe z antyrefleskem

Z powodu tak wielu możliwych uszlachetnień, których produkcja jest bardzo zaawansowana technologicznie, ceny soczewek okularowych mają bardzo dużą rozpiętość cenową. Innym czynnikiem wpływającym na cenę to jakość wykorzystanych surowców do produkcji. Dlatego nie możemy dużo wymagać od tanich szkieł z dalekiego wschodu.